Η φωτογραφία μου
Master of Science in Economics, Athens University of Economics and Business.

«Ποιος κυβερνά αυτόν τον κόσμο;» *

Μήπως δεν είναι τυχαίο ότι η δημοφιλής στο παρελθόν ερώτηση «τι θα έκανες αν ήσουν Πρωθυπουργός της Ελλάδας;» ακούγεται όλο και πιο σπάνια; Αν υποθέσουμε ότι μια κυβέρνηση αυξάνει τους φορολογικούς συντελεστές των επιχειρήσεων για να ασκήσει αναδιανεμητική πολιτική, το αποτέλεσμα θα είναι η μετεγκατάσταση τους σε γειτονικές χώρες με ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς. Παρομοίως, αν η κυβέρνηση προχωρήσει σε αύξηση του κατώτατου μισθού και των αποζημιώσεων για τους απολυμένους, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις θα μεταφερθούν σε χώρες με φθηνότερο εργατικό κόστος. Ακολούθως, αν η κυβέρνηση αποφασίσει να καταργήσει το απόρρητο των τραπεζικών καταθέσεων (σ.σ.: ισχύει μόνο για την Ελλάδα, το Λουξεμβούργο και την Ελβετία μεταξύ των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης), θα επακολουθήσει βίαιη φυγή τραπεζικών κεφαλαίων σε πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Επίσης, αν η κυβέρνηση εντείνει τους ελέγχους του πόθεν έσχες στην προσπάθειά της να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή, θα βρεθεί αντιμέτωπη με χιλιάδες offshore (υπεράκτιες) εταιρίες που ήδη υπάρχουν ή θα δημιουργηθούν για την απόκρυψη των φυσικών προσώπων που έχουν στην κατοχή τους ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία. Ήδη, το Παγκόσμιο Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης καταγράφει ελληνικό ρεκόρ στον τομέα της υπεράκτιας οικονομίας, αφού οι εταιρίες offshore ελληνικών συμφερόντων ξεπερνούν κατά πολύ τις 10.000! Τέλος, αν η κυβέρνηση καταλήξει στην απόφαση το κράτος να διατηρήσει στην κατοχή του τις δημόσιες επιχειρήσεις και τους κρατικούς οργανισμούς (Δ.Ε.Κ.Ο.) για λόγους εθνικού γοήτρου ή γενικότερους κοινωνικούς λόγους, θα απολέσει σημαντικά έσοδα από τη μη πραγματοποιηθείσα ιδιωτικοποίησή τους (τα οποία θα μπορούσαν να μειώσουν αισθητά το τερατώδες δημόσιο χρέος), ενώ η προβληματική διαχείρισή τους από το Δημόσιο θα συνεχιστεί συσσωρεύοντας ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό.

Είναι προφανές ότι τα περισσότερα εξ αυτών των προβλημάτων μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο στα πλαίσια υπερεθνικών πολιτικών, όπως αυτές που ασκούν το G20, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, κ.ά. Για παράδειγμα, αν υπήρχε ένα κατώτατο όριο για τους φορολογικούς συντελεστές στις ανώνυμες εταιρίες ή για τους κατώτατους μισθούς, οι κεφαλαιούχοι δε θα είχαν κίνητρο να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους σε γειτονικές χώρες. Επίσης, αν οι διεθνείς οργανισμοί αποφάσιζαν με την απειλή κυρώσεων να καταργήσουν τους φορολογικούς παραδείσους και το απόρρητο των καταθέσεων για τα πιστωτικά ιδρύματα όλων των χωρών, οι εν δυνάμει φοροφυγάδες δε θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε απόκρυψη εισοδημάτων ή σε νομότυπη φοροαποφυγή.

Γενικότερα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λαοί από το οικονομικό σύστημα εξαιτίας της ανεξέλεγκτης και στρεβλής ανάπτυξης του χρηματοπιστωτικού τομέα αυξήθηκαν γεωμετρικά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Αντί ο χρηματοπιστωτικός τομέας να επιτελεί τον κύριο ρόλο του, όπως τον επέδειξαν οι κλασικοί φιλελεύθεροι οικονομολόγοι, δηλαδή να χρηματοδοτεί την πραγματική οικονομία, μετατράπηκε σταδιακά σε ένα τεράστιο καζίνο, που κανείς δε δύναται να ελέγξει. Ενδεικτικά, αξίζει να αναφέρει κάποιος ότι ο όγκος των συναλλαγών που αφορά την πραγματική οικονομία δεν αντιπροσωπεύει σήμερα περισσότερο από το 2% του συνόλου των χρηματικών συναλλαγών! Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, του μεγαλοεπενδυτή Γουόρεν Μπάφετ, σύμφωνα με την οποία «τα πραγματικά (οικονομικά) όπλα μαζικής καταστροφής είναι τα χρηματιστηριακά παράγωγα της Wall Street!». Η πεποίθηση των φονταμενταλιστών της αγοράς στη δυνατότητά της να αυτορρυθμίζεται βρήκε εφαρμογή στις πολιτικές της Μάργκαρετ Θάτσερ στη Μεγάλη Βρετανία και του Ρόναλντ Ρίγκαν στις Η.Π.Α., στη δεκαετία του 1980. Η απορρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα της οικονομίας συνεχίστηκε σταδιακά μέχρι τις μέρες μας, με σημείο καμπής την κατάργηση του νόμου Glass-Steagall, που προέβλεπε το διαχωρισμό μεταξύ επενδυτικών και εμπορικών τραπεζών, το 1999, στις Η.Π.Α. Τα σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα που δημιουργούσαν εικονικές υπεραξίες ήταν αδύνατο, από τη “γέννησή” τους, να ελεγχθούν αποτελεσματικά από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές – κάτι που, άλλωστε, θεωρείτο σχεδόν περιττό από τους θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού. Στο ίδιο μήκος κύματος, η αξιοπιστία των διάσημων οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης που βαθμολογούν εθνικές οικονομίες επηρεάζοντας τα επιτόκια που αυτές δανείζονται από τις διεθνείς αγορές (με παράπλευρη, πολλές φορές, απώλεια τη σκληρή λιτότητα για ολόκληρους λαούς), ελέγχεται ως εξαιρετικά αβάσιμη. Δεν ήταν εκείνοι που έδιναν άριστα στην τέταρτη μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα των Η.Π.Α., τη Lehman Brothers, λίγο πριν χρεοκοπήσει; Ειδική μνεία, τέλος, πρέπει να γίνει σε δύο θεσμοποιημένες “πληγές” του σύγχρονου χρηματοοικονομικού συστήματος: τα private equity funds (ιδιωτικά μετοχικά κεφάλαια) και τα hedge funds (επενδυτικά κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου). Τα private equity funds πραγματοποιούν συνήθως επιθετικές εξαγορές σε επιχειρήσεις, τις οποίες και πωλούν στη συνέχεια, σε σύντομο χρονικό διάστημα, στοχεύοντας σε κέρδη από τη βραχυπρόθεσμη χρηματιστηριακή άνοδο της αξίας των μετοχών τους, και όχι, φυσικά, στην πραγματική εξυγίανση των οικονομικών τους στοιχείων. Επίσης, 8.000 hedge funds, τα οποία αντιστοιχούν σε περίπου 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια (!), δεν υποχρεούνται καν να δημοσιοποιούν τακτικά τα οικονομικά τους στοιχεία! Εξακολουθεί, λοιπόν, κανείς να πιστεύει ότι τον κόσμο κυβερνούν οι λαοί και οι εθνικές τους κυβερνήσεις;

* Παράφραση της δήλωσης του εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή για τη δολοφονία του βουλευτή της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη από παρακρατικούς στη Θεσσαλονίκη, τον Μάιο του 1963.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «University Press» τον Ιούνιο του 2010.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου